Ανακαλύψτε ποιο είναι το μυστικό για τη δημιουργία και την παραγωγή επώνυμων αρωμάτων των οποίων οι ακαταμάχητες μυρωδιές μας περιβάλλουν καθημερινά
Αν έχετε παρακολουθήσει την ταινία “Το άρωμα: Η ιστορία ενός δολοφόνου” τότε έχετε δει μερικές από τις παλαιότερες μεθόδους παραγωγής αρώματος – την απορρόφηση (enfleurage), εκτός από κάποιες πολύ φρικιαστικές σκηνές. Τότε, τα αρώματα βασίζονταν σε έλαια, σε αντίθεση με τα σύγχρονα αρώματα που βασίζονται στην αλκοόλη ενώ οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιήθηκαν για την παρασκευή αρωμάτων έχουν διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο στην καθιέρωση εμπορικών οδών.
Οι άνθρωποι προσπαθούν να καλύψουν την οσμή του σώματός τους από την αρχή της ύπαρξής τους. Δεν υπάρχουν επίσημες καταγραφές για το πότε ακριβώς ξεκίνησε η δημιουργία αρωμάτων, αλλά υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία που χρονολογούνται από την εποχή της Αρχαίας Αιγύπτου.
Οι Αιγύπτιοι αρχικά χρησιμοποίησαν αρώματα για τις θρησκευτικές τελετές τους, καίγοντας θυμίαμα και αρωματικά βότανα, όπως κόμμι, λιβάνι και σμύρνα. Οι Αιγύπτιοι βασιλιάδες χρησιμοποίησαν άρωμα για αισθητικούς λόγους, καθώς αλείφονταν με αρωματικό λάδι το οποίο αποκαλούσαν “ιδρώτα του θεού ήλιου”.
Το παλαιότερο άρωμα που βρέθηκε ποτέ είναι πάνω από 4.000 χρόνων και βρίσκεται στην Κύπρο, όπως και η πρώτη δημιουργός αρωμάτων – μια γυναίκα, που ονομαζόταν Ταπούτι. Ταυτοποιήθηκε σε μία αρχαία πλάκα που δημιουργήθηκε 3.000 χρόνια πριν στη Μεσοποταμία.
Μετά την Αρχαία Αίγυπτο, την Περσία, τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και την Κίνα, η Μεσαιωνική Ευρώπη θα ακολουθούσε επίσης την τρέλα των αρωμάτων. Την περίοδο μεταξύ του 12ου και του 16ου αιώνα, υπήρξε μια ευρέως διαδεδομένη αντίληψη στους Μεσαιωνικούς Ευρωπαίους ότι η κακή οσμή μπορεί να μεταφέρει ασθένειες – η λεγόμενη θεωρία του μιάσματος. Είχαν πάντα μαζί τους μία ανοιχτή θήκη με ένα μεγάλο κουβάρι γεμάτο αρωματικά υλικά, που θα τους «έσωζε» από την εξάπλωση ασθενειών. Ήταν την εποχή εκείνη, τον 14ο αιώνα, που δημιουργήθηκε το πρώτο ευρωπαϊκό αλκοολούχο άρωμα υπό την ηγεμονία της Βασίλισσας της Ουγγαρίας και ονομάστηκε το Νερό της Ουγγαρίας.
Από την αρχαιότητα, η παραγωγή αρωμάτων έχει εξελιχθεί πολύ, μετατρέποντάς την σε μια βιομηχανία εκατομμυρίων δολαρίων, τόσο πολύ που υπολογίζεται ότι θα αξίζει περίπου 92 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2024 (πηγή: Statista).
Η παραγωγή αρωμάτων περιλαμβάνει τις ακόλουθες διαδικασίες – συλλογή, εκχύλιση, ανάμειξη και παλαίωση. Φυσικά, εκτός αυτών, κομβικό ρόλο παίζει και η δημιουργία της ίδιας της φόρμουλας του αρώματος, καθώς και του σχεδιασμού του μπουκαλιού.
Φωτογραφία: madehow.com
Συλλογή
Πριν ξεκινήσει η εξαγωγή των αρωματικών ελαίων, πρέπει να συλλεχθούν όλες οι πρώτες ύλες, όπως φυσικά συστατικά σαν τα λουλούδια, τα μπαχαρικά, τα φρούτα, τα κόμμεα, τις ρητίνες κλπ. Η κορυφαία και πολυτελής μάρκα Chanel έχει τα δικά της λουλούδια στην πρωτεύουσα των αρωμάτων όλου του κόσμου – στο Γκρας της Γαλλίας, για να είναι σίγουροι ότι δεν θα τελειώσουν ποτέ τα λουλούδια για τα αρώματα τους.
Ορισμένες πρώτες ύλες, όπως το κρίνο της κοιλάδας, δεν παράγουν έλαια, επομένως πρέπει να παράγονται χημικά για να αντανακλούν τη μυρωδιά του λουλουδιού.
Ξέρατε ότι χρειάζονται περίπου 6.000 τριαντάφυλλα για ένα γαλλική μπουκαλάκι αρώματος των 100 ml;
Εκχύλιση
Αφού συλλεχθούν όλες οι πρώτες ύλες από όλο τον κόσμο, έρχεται η ώρα να εξαχθούν τα έλαια από αυτά.
Παρακάτω θα δείτε μερικές από τις πιο δημοφιλείς τεχνικές εκχύλισης ελαίων αρωμάτων που χρησιμοποιούνται σήμερα:
Ψυχρή Εκχύλιση
Η ψυχρή εκχύλιση είναι μια τεχνική, η οποία πολλοί την σχετίζουν με την παραγωγή ελαιολάδου, αλλά είναι επίσης μια δημοφιλής μέθοδος για την εκχύλιση αρωμάτων. Χρησιμοποιείται κυρίως με τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλι, λεμόνι, γκρέιπφρουτ, μανταρίνι, λάιμ κ.λπ.) καθώς το φρέσκο και ελαφρύ άρωμά τους δεν θα επιβιώσουν σε καμία επεξεργασία που περιλαμβάνει θερμότητα. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, γίνονται πολλές οπές στην επιφάνεια των φλοιών των εσπεριδοειδών και στη συνέχεια στίβονται μηχανικά για να εξαχθεί το αρωματικό έλαιο.
Σήμερα, η ψυχρή εκχύλιση είναι ακόμα μια από τις πιο ευρέως χρησιμοποιούμενες μεθόδους για την εξαγωγή αιθέριων ελαίων εσπεριδοειδών, καθώς έχειι χαμηλό κόστος και παρέχει πλούσιες αποδόσεις. Αυτός είναι και ο λόγος που τα αιθέρια έλαια από εσπεριδοειδή είναι από τα φθηνότερα στην αγορά.
Απόσταξη
Η απόσταξη δεν είναι μόνο μια δημοφιλής τεχνική για την παραγωγή οινοπνευματωδών ποτών, αλλά και για την εξαγωγή αρωμάτων από διάφορα φυτά, άνθη φρούτων και φρούτα.
Υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τύποι απόσταξης:
Απόσταξη με ατμό: Τα συστατικά θερμαίνονται σε διαλύτη νερού και τα αιθέρια έλαια εξάγονται, με τον ατμό να περνά μέσα από αυτά. Η απόσταξη ατμού χρησιμοποιείται συχνά για την εξαγωγή αρώματος λουλουδιών, φύλλων και βλαστών.
Ξηρή απόσταξη: Εδώ η διαδικασία είναι παρόμοια, αλλά τα συστατικά θερμαίνονται άμεσα, χωρίς τη χρήση νερού. Η μέθοδος χρησιμοποιείται συχνά για την εξαγωγή κεχριμπαριού και διάφορων ειδών ξύλου, προσθέτοντας έτσι την συγκεκριμένη αίσθηση του «καπνού».
Διαχωρισμός: Αυτή είναι μια μέθοδος στην οποία διάφορα συστατικά της πρώτης ύλης μπορούν να επιλεγούν μέσω της απόσταξης. Με αυτό τον τρόπο, ο αρωματοποιός μπορεί να ελέγξει τη διαδικασία σε κάποιο βαθμό, επιλέγοντας τα χαρακτηριστικά του αποτελέσματος. Παρά την υψηλότερη τιμή της, αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται ευρέως στη δημιουργία αρωμάτων, διότι με αυτόν τον τρόπο μπορούν να εξαλειφθούν ανεπιθύμητα αρώματα, δημιουργώντας ένα μοναδικό στοιχείο αρώματος.
Διαβροχή
Η διαβροχή είναι μια από τις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες μεθόδους για την εξαγωγή αρώματος. Πρόκειται για μια τεχνική, όπου η πρώτη ύλη αραιώνεται σε ένα διαλύτη (όπως ο διμεθυλαιθέρας) που εκχυλίζει τα αρωματικά συστατικά. Η αρωματική ένωση εξάγεται μέσω επεξεργασίας υπό κενό αέρος, στην οποία ο διαλύτης αφαιρείται για να χρησιμοποιηθεί ξανά.
Αυτή είναι μια δημοφιλής τεχνική για την εξαγωγή συστατικών αρωμάτων από φυτά που αντιστέκονται στην απόσταξη με ατμό καθώς και φυτά των οποίων τα αρωματικά στοιχεία είναι πολύ ευαίσθητοι και μπορούν εύκολα να καταστραφούν όταν θερμαίνονται. Ανάμεσα στα πιο γνωστά φυτά των οποίων τα αρώματα εξάγονται με αυτή τη μέθοδο είναι ο νάρκισσος, το άνθος πορτοκαλιού, η ακακία και το γιασεμί. Η καθαρότερη και πιο συμπυκνωμένη μορφή αιθέριου ελαίου. Η απόλυτη μορφή εξάγεται μέσω διαβροχής.
Απορρόφηση (Enfleurage)
Η απορρόφηση συγκαταλέγεται στις παλαιότερες τεχνικές παραγωγής αρωμάτων. Πρόκειται για μια διαδικασία που περιλαμβάνει ζωικό (κορεσμένο) λίπος, συνήθως το λαρδί ή το λίπος. Με αυτή τη μέθοδο, τα άνθη “ντυμένα” σε ένα στρώμα ζωικού λίπους, θέτουν την αρχή μιας μακράς διαδικασίας κατά την οποία τα αρωματικά συστατικά περνούν σταδιακά από την πρώτη ύλη του φυτού στο ζωικό λίπος.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι απορρόφησης – η κρύα και η ζεστή.
Με την ψυχρή απορρόφηση, η διαδικασία πραγματοποιείται σε θερμοκρασία δωματίου με την ελάχιστη εξωτερική παρέμβαση.
Με την ζεστή απορρόφηση, η διαδικασία γίνεται σε ελαφρώς υψηλότερη θερμοκρασία που βοηθά το λίπος να απορροφάται καλύτερα από το φυτό.
Η απορρόφηση χρησιμοποιείται για την εξαγωγή αρωματικών στοιχείων από ευαίσθητες πρώτες ύλες, όπως άνθη πορτοκαλιού, γιασεμιού και τουμπερόζας. Παρά το γεγονός ότι είναι εξαιρετικά οικονομικό για την πρώτη ύλη,χρησιμοποιείται σπάνια σήμερα, καθώς δεν είναι οικονομικά αποδοτικό λόγω του χρόνου που απαιτείται για την επιτυχή εκτέλεση και την ποιότητα του τελικού προϊόντος.
Ανάμειξη
Αφού όλα τα αρωματικά έλαια έχουν εξαχθεί με επιτυχία, είναι καιρός να τα συνδυάσουμε, σύμφωνα με την φόρμουλατου δημιουργού του αρώματος. Ένα άρωμα μπορεί να έχει εκατοντάδες συστατικά και μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να τελειοποιηθεί η φόρμουλα του. Αφού τα έλαια αρωμάτων έχουν αναμιχθεί, αναμιγνύονται με αλκοόλη, η πυκνότητα της οποίας εξαρτάται από τον τύπο του αρώματος που παράγεται. Το Eau de Toilette θα έχει μεγαλύτερο ποσοστό αλκοόλης σε αντίθεση με το Eau de Parfum.
Φωτογραφία: madehow.com
Παλαίωση
Η διαδικασία παλαίωσης μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια για τα πιο ποιοτικά αρώματα. Κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου, το άρωμα αποθηκεύεται σε ένα σκοτεινό και δροσερό μέρος, έτσι ώστε τα αρωματικά έλαια και ηαλκοόλη να μπορούν πραγματικά να κολλήσουν μαζί σύμφωνα με τη φόρμουλα του αρώματος. Ο αρωματοποιός θα πρέπει στη συνέχεια να δοκιμάσει το άρωμα και να διαπιστώσει αν ανταποκρίνεται στην αρχική του ιδέα. Αν το αποτέλεσμα δεν ικανοποιεί τις προσδοκίες του αρωματοποιού, τα δείγματα θα επιστραφούν για περισσότερη ανάμειξη και παλαίωση.
Σήμερα όλο και περισσότεροι οίκοι αρωμάτων στρέφονται προς τις συνθετικές χημικές ουσίες αντί για τα φυσικά έλαια. Όταν χρειάζονται χιλιάδες λουλούδια για την παραγωγή αιθέριων ελαίων και η βιομηχανία αρωμάτων αντιμετωπίζει τον κίνδυνο φυσικής καταστροφής ή ασθένειας που καταστρέφει αυτές τις καλλιέργειες, τότε οι συνθετικές χημικές ουσίες φαίνεται να είναι λιγότερο επικίνδυνες, φθηνότερες και πιο συνεπείς στην ποιότητα.
Η παραγωγή αρωμάτων είναι μια τέχνη, όπως ακριβώς και η παραγωγή μουσικής, η ζωγραφική ενός πορτρέτου ή η συγγραφή μυθιστορημάτων. Απαιτείται πολλή υπομονή, ταλέντο και αγάπη για να δημιουργηθεί το τέλειο τελικό αποτέλεσμα.
Έχετε δοκιμάσει ποτέ ή σκέφτεστε να φτιάξετε το δικό σας άρωμα; Εάν ναι, μοιραστείτε μαζί μας, στα παρακάτω σχόλια, ποια θα ήταν τα κύρια στοιχεία.